WIKI Toàn Thư Về Motor Điện
Cách quấn motor 3 pha bao gồm: Xây dựng và phân biệt được các loại sơ đồ trải dây quấn stator động cơ, Quấn dây và lồng dây vào rãnh stator động cơ đúng quy trình, Kiểm tra và vận hành động cơ đúng nguyên lý. Chúng tôi tin chắc nếu áp dụng đúng kỹ thuật theo nguyên lý này bạn sẽ là một thợ giỏi trong cách quấn motor bao gồm cả motor 1 pha, motor điện 3 pha…
8 Bước quấn dây motor – động cơ điện 3 pha
1. Để quấn motor 3 pha đầu tiên là làm khuôn
Bước 1. Tính chu vi khuôn quấn dây theo biểu thức (1) như sau:
Trong đó:
+ KL: hệ số được tính theo biểu thức (2)
+ y: bước quấn được xác định dựa vào kiểu dây quấn [rãnh] + L: chiều dài cạnh tác dụng của bối dây, biểu thức (3)
+ Dt: đường kính trong rotor [mm] + Z: tổng số rãnh stator [rãnh] + y : hệ số được xác định theo số cực từ (bảng 1)
+ hr: chiều cao răng của rãnh stator [mm] + L: chiều dài lõi sắt từ stator [mm]
Bước 2. Gia công khuôn quấn dây vạn năng dựa theo kích thước của chu vi khuôn đã tính, như minh họa ở hình trên.
2. Lót cách điện là bước thứ 2 trong quấn motor 3 pha
Cách điện cho bộ dây, bao gồm: cách điện thân rãnh, cách điện miệng rãnh (bìa úp) và nêm chèn cách điện (hình 2), cách điện đầu bối dây (lót vai)
Trong đó:
Cách điện rãnh và cách điện miệng rãnh thường được làm bằng giấy cách điện có độ dày khoảng 0,2mm (tùy thuộc vào công suất của máy điện), và có kích thước phù hợp với kích thước của rãnh stator như minh họa .
Nêm chèn cách điện thường được làm bằng tre hoặc gỗ phíp, có tác dụng tăng cường cách điện và độ bền cơ cho bối dây.
Cách điện đầu các bối dây thường được làm bằng giấy cách điện có độ dày khoảng 0,1mm (tùy thuộc vào công suất của máy điện). Kích thước, hình dáng và cách thức lót cách điện các đầu bối dây phụ thuộc vào kiểu dây quấn.
3. Cách quấn motor 3 pha quấn dây lên khuôn
Bước 1. Quấn thử một bối dây, tiến hành lồng bối dây vào rãnh stator động cơ và điều chỉnh cho phù hợp (kích thước khuôn vừa).
Bước 2. Tiến hành quấn các bối dây còn lại
Quấn các vòng dây xếp song song và đều nhau, không chồng chéo lên nhau.
Trong quá trình quấn dây, nếu phải nối dây, thì các mối nối bắt buộc phải đặt ở vị trí đầu bối dây, nhằm thuận tiện cho việc kiểm tra sửa chữa (nếu bị sự cố). Mối nối phải được hàn chì cố định và cách điện bằng ống gen.
4. Lồng dây vào rãnh
– Sử dụng các dụng cụ lồng dây, như: dưỡng (cữ) để sửa cách điện rãnh, dao gạt dây trong rãnh , dụng cụ chèn bối dây trong rãnh sau khi đã cách điện miệng rãnh để đặt nêm chèn.
– Trước khi lồng dây phải quan sát vỏ động cơ để đưa đầu dây về phía có chừa lỗ ra dây để đấu vào hộp đấu dây động cơ.
– Đặt các cạnh bối dây vào rãnh theo thứ tự của quy trình lồng dây.
Lần lượt gạt từng sợi dây qua khe rãnh vào gọn trong lớp giấy cách điện rãnh .
Chú ý: hai đầu dây ra của nhóm bối được luồng ống gen cách điện và đặt nằm trong rãnh khoảng 2cm.
– Giữ các cạnh tác dụng sao cho thẳng rồi dùng dao vào dây chải dọc theo khe rãnh để đẩy từ từ từng sợi dây vào rãnh stator.
Chú ý: không làm cong hoặc gấp khúc đoạn dây nằm trong rãnh stator.
– Dùng tay đẩy cách điện miệng rãnh vào miệng rãnh. Chú ý không để vòng dây nằm ngoài giấy cách điện rãnh hoặc cách điện miệng rãnh.
– Nắn hai đầu của bối dây để tạo khoảng không gian rộng cho việc lồng các bối dây tiếp theo.
5. Lót giấy cách điện giữa các nhóm bối dây
– Cắt và lót giấy cách điện giữa các nhóm bối giây phía ngoài rãnh để phân lớp các nhóm bối dây giữa các pha với nhau .
Chú ý: Giấy cách điện giữa các nhóm bối chỉ vừa đủ cách điện giữa hai nhóm bối dây, mà không nên cắt quá thừa vì sẽ gây trở ngại cho việc đai dây cũng như sự thoát nhiệt và độ đồng đều của lớp sơn khi tẩm sơn cách điện cho các bối dây quấn động cơ.
Xem thêm: Cách Đấu Điện 3 Pha 4 Dây Và 3 Pha Tam Giác Trong 10 Phút
6. Đấu dây trong quấn motor 3 pha
– Đấu liên kết các nhóm bối dây theo sơ đồ trải dây quấn. Tại chỗ nối liên kết nhóm bối dây phải được lồng ống gen cách điện.
– Đưa các đầu dây ra ngoài: dùng giây điện mềm nhiều sợi có 2 màu khác nhau để nối các đầu dây ra (đầu đầu A, B, C một màu, và đầu cuối X, Y, Z một màu).
Chú ý: đưa các đầu A, B, C ra hộp cực theo một phía, các đầu X, Y, Z theo phía còn lại (mục đích để dễ phân biệt).
– Lắp các đầu dây trên hộp cực theo sơ đồ điện hộp cực (sau khi cố định phần đầu bối).
7. Đai dây
– Dùng dây nắn lại các đầu bối dây sao cho gọn và thẩm mỹ. Hai đầu dây stator được nắn tròn đều và đủ rộng để đưa rotor vào dễ dàng, không chạm các cách điện phần đầu bối dây và nắp máy .
– Dây một đoạn băng chỉ đai và một đoạn dây điện từ gấp làm đôi để làm kim đai dây và tiến hành đai dây tại các vị trí đai dây tại các vị trí giao nhau của hai nhóm bối.
Chú ý: khi đai dây, phải giữ cố định giấy lót cách điện, không bị xê dịch.
8. Kiểm tra bộ dây sau khi gia công quấn motor 3 pha
– Dùng đồng hồ VOM đo kiểm tra thông mạch bộ dây quấn, sau đó dùng đồng hồ Megaohm đo điện trở cách điện giữa các pha với nhau, giữa các pha với vỏ máy. Nếu điện trở cách điện không đạt yêu cầu, phải
tiến hành tăng cường cách điện và chèn lại các nêm tre vào rãnh để cố định phần dây quấn trong rãnh.
– Điện trở cách điện pha với vỏ máy:
Ví dụ: động cơ có điện áp định mức Uđm = 400V, điện trở cách điện là: Rcđ ≥ 1,4 MΩ.
Điện trở một chiều giữa các pha: RAX = RBY = RCZ
Dòng điện không tải của các pha: I0A = I0B = I0C ≤ 0,5Iđm
Tốc độ không tải: n0 ≈ 1500 vòng/phút
Nhiệt độ ổn định của vỏ động cơ khi tải định mức: θvỏ ≤ 75 0C
Nhiệt độ ổn định của dây quấn khi tải định mức: θdây ≤ 150 0C
